Η εμπειρία της κρίσης πανικού

 Όλοι σχεδόν αισθανόμαστε άγχος κάποια στιγμή στη ζωή μας, αν και είναι ένα από τα πιο δυσάρεστα συναισθήματα. Ωστόσο, υπάρχουν άνθρωποι που βιώνουν ξαφνικά, έντονα και επίμονα συμπτώματα άγχους σε σημείο αποδιοργάνωσης. Αυτά τα συμπτώματα -  επεισόδια οργανώνουν την κρίση πανικού. Συνήθως περιλαμβάνει καταστάσεις κατά τις οποίες το άτομο νιώθει νευρικό και φοβισμένο λόγων δυσκολιών που αντιμετωπίζει εκείνη την περίοδο.

Τι είναι όμως μια κρίση πανικού και τι συμπτώματα περιλαμβάνει;

Αρχικά, το άγχος συνδέεται άμεσα με τη σκέψη ότι το άτομο απειλείται και πως είναι ευάλωτο. Ο κίνδυνος ή η απειλή μπορεί να είναι σωματική, ψυχική ή κοινωνική. Τα σωματικά συμπτώματα του άγχους συνδέονται με την προετοιμασία του σώματος να αντιμετωπίσει έναν ουσιαστικό και υπαρκτό κίνδυνο. Αυτό συχνά συγχέεται με σωματικές παθήσεις, όπως το έμφραγμα ή κάποια καρδιακή πάθηση, και το άτομο αναζητά ιατρική βοήθεια ή κατευθύνεται άμεσα σε νοσοκομείο. Ο τρόπος που κάθε άτομο αντιλαμβάνεται τον κίνδυνο διαφέρει και εξαρτάται από τα βιώματα του.

Κρίση πανικού, λοιπόν, είναι μια κατάσταση όπου το άτομο βιώνει ξαφνικό και έντονο άγχος, το οποίο συνοδεύεται από σωματικά συμπτώματα, αρνητικές σκέψεις, συνήθως καταστροφικές και αντίστοιχες συμπεριφορές  Αυτές οι σκέψεις είναι τρομακτικές και έντονες, γιατί εκδηλώνονται όταν το άτομο βιώνει έντονο φόβο ή εκνευρισμό. Το επεισόδιο, συνήθως, διαρκεί από δύο έως είκοσι λεπτά, αλλά το άτομο νιώθει ότι θα διαρκέσει για πάντα. Η ταχύτητα και η ένταση των συμπτωμάτων επηρεάζουν όλα τα  μέρη του σώματος κάνοντας έτσι μεγαλύτερο το αίσθημα της ανημποριάς - αβοηθητότητας. 

Συνήθη σωματικά συμπτώματα των κρίσεων πανικού είναι:

• δύσπνοια
• τρέμουλο και αδυναμία
• αίσθημα πνιγμού
• πίεση, σφίξιμο, πόνος στο στήθος
• έντονη εφίδρωση
• μυργμήγκιασμα σε χέρια και πόδια
• ταχυκαρδία
• αστάθεια ή ζαλάδα
• ναυτία, στομαχικές ή εντερικές ενοχλήσεις
• αίσθημα κρύου και ζέστης

Συνήθεις καταστροφικές σκέψεις:

• θα τρελαθώ
• θα λιποθυμήσω
• θα καταρρεύσω
• θα χάσω τον έλεγχο
• θα πάθω καρδιακή προσβολή
• θα πάθω εγκεφαλικό
• θα γίνω ρεζίλι

Οι σκέψεις αυτές είναι πολύ έντονες κατά τη διάρκεια του επεισοδίου και εστιάζουν στην υπερεκτίμηση του κινδύνου, στην κακή εκτίμηση των δυνατοτήτων του ατόμου να αντιμετωπίσει το πρόβλημα και γενικότερα στην ανησυχία που διακατέχει το άτομα για τα πάντα γύρω του. Η πιθανότητα να συμβεί κάτι από τις παραπάνω σκέψεις είναι ελάχιστη έως και αδύνατη. Όταν το επεισόδιο περάσει, το άτομο καταλαβαίνει ότι αυτές οι σκέψεις είναι παράλογες και ανόητες και νιώθει εξαντλημένο αδύναμο και μπερδεμένο. Οι κρίσεις πανικού μπορεί να εκδηλώνονται στο διάστημα μιας βδομάδας ή καθημερινά.

Επομένως, πρόκειται για μια τρομακτική εμπειρία για το άτομο που την βιώνει, ιδιαίτερα όταν δεν γνωρίζει τι την προκαλεί. Αισθάνεται ντροπή ή αμηχανία, επειδή θεωρεί ότι δεν έχει τον έλεγχο και προτιμά να αντέχει και να ξαναβιώνει την κρίση αντί να αποκαλύψει τι πραγματικά συμβαίνει με τη βοήθεια ενός ειδικού.

Συνήθη συναισθήματα:

• νευρικότητα
• άγχος
• πανικός
• ευερεθιστότητα

Κλείνοντας, η εμπειρία των κρίσεων πανικού υποχρεώνει τους ανθρώπους να αποφεύγουν καταστάσεις που εκδηλώνουν παρόμοια συμπτώματα και μπορεί να ακολουθήσει μια κρίση πανικού.

Συνήθεις συμπεριφορές:

• αποφυγή καταστάσεων που προκαλούν άγχος
• φυγή από τα μέρη που νιώθει άγχος
• προσπάθεια να ελέγξει τα πάντα ώστε να ελαχιστοποιηθεί ή να αποφευχθεί ο κίνδυνος

Ειρήνη Κουζίνη

Ψυχολόγος - Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια